Ngày 25/7/2025, tại thành phố biển Nha Trang, Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề “Hiệu quả phòng ngừa và tính hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội: Những vấn đề lý luận, pháp luật và thực tiễn”, với sự phối hợp và tài trợ của Văn phòng đại diện Friedrich-Ebert-Stiftung (FES) tại Việt Nam. Đây là sự kiện học thuật có ý nghĩa đặc biệt, nhằm thúc đẩy tư duy cải cách tư pháp theo hướng hiện đại, nhân văn và phù hợp với xu thế quốc tế hóa hệ thống pháp luật hình sự.  Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Đảng và Nhà nước nhấn mạnh tầm quan trọng của nguyên tắc nhân đạo trong chính sách hình sự. Tinh thần này đã được thể chế hóa trong Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị năm 2005, trong đó xác định rõ yêu cầu đề cao tính hướng thiện và hiệu quả phòng ngừa trong xử lý người phạm tội. Tuy nhiên, thực tiễn tội phạm diễn biến phức tạp trong điều kiện hội nhập và đổi mới đã đặt ra những thách thức không nhỏ đối với hệ thống lập pháp và tư pháp. Chính vì vậy, việc tổ chức hội thảo không chỉ là một hoạt động chuyên môn thường kỳ mà còn thể hiện nỗ lực góp phần tháo gỡ “bài toán khó” trong xây dựng chính sách hình sự cân bằng giữa trừng phạt và giáo dục, giữa bảo vệ xã hội và bảo đảm quyền con người. PGS.TS. Trịnh Tiến Việt - Q. Hiệu trưởng phát biểu khai mạc Hội thảo Sự kiện đã quy tụ nhiều nhà khoa học, chuyên gia và nhà hoạch định chính sách uy tín trong lĩnh vực luật học và tư pháp hình sự như: GS.TSKH. Đào Trí Úc (Nguyên Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Luật học); GS.TS. Đỗ Ngọc Quang (Nguyên Đại biểu Quốc hội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội); PGS.TS. Trần Văn Độ (Trung tướng, Nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao); GS.TS. Vũ Công Giao (UỶ viên Hội đồng Giáo sư ngành Luật học); TS. Đỗ Đức Hồng Hà (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội); TS. Nguyễn Sơn (Nguyên Phó Chánh án TAND Tối cao), cùng nhiều giảng viên, chuyên gia từ các cơ sở đào tạo luật uy tín trên cả nước.  Chương trình hội thảo gồm bốn phiên làm việc chuyên sâu, xoay quanh các chủ đề từ lý luận chính sách hình sự, nguyên tắc xử lý trong luật hình sự, thủ tục tố tụng đến pháp luật thi hành án hình sự. Các tham luận nổi bật đã đề xuất nhiều hướng tiếp cận mới, như việc mở rộng các biện pháp thay thế hình phạt tù, tăng cường giáo dục phục hồi và cơ chế tái hòa nhập xã hội cho người phạm tội. Bên cạnh đó, nhiều nội dung thảo luận quan trọng được đặt ra, như vai trò của Luật nhân quyền quốc tế trong định hình chính sách hình sự nhân đạo (GS.TS. Vũ Công Giao), hay cách tiếp cận so sánh chính sách hình sự giữa Việt Nam và Trung Quốc (PGS.TS. Lê Lan Chi). Các ý kiến đã làm nổi bật yêu cầu cần có một tư duy pháp lý mới: lấy con người làm trung tâm, lấy cải tạo làm định hướng chính và lấy hiệu quả phòng ngừa làm tiêu chí đánh giá chính sách xử lý tội phạm.    Hội thảo không chỉ mang ý nghĩa khoa học, mà còn có giá trị thực tiễn sâu sắc, góp phần trực tiếp vào việc hoàn thiện chương trình đào tạo và nghiên cứu của Trường Đại học Luật, ĐHQGHN. Đồng thời, các khuyến nghị tại hội thảo cũng là nguồn tài liệu tham khảo quan trọng cho quá trình xây dựng và thực thi chính sách pháp luật hình sự trong giai đoạn mới. Việc tổ chức thành công Hội thảo này một lần nữa khẳng định vai trò tiên phong của Trường Đại học Luật, ĐHQGHN trong tiến trình hiện đại hóa nền tư pháp hình sự Việt Nam theo hướng công bằng, hiệu quả và nhân văn. |